（转帖）王崇芳之---“倍数”的世界语表达方式

anniespera

“倍数”的世界语表达方式


先来熟悉一下汉语中倍数的表达方式。请看语文出版社出版的《实用语言规范知识小词典》对“倍”字用法的讲解：

“在汉语中，一倍是跟原数相等的数。增加了一倍是原数乘以2。一个数的几倍，是用几乘以这个数的结果，例如3的一倍是3，3的两倍是6，3的三倍是9。‘事半功倍’的“倍”是加倍的意思。”

现在我们就来按上面的讲解将3的几个倍数用世界语表达出来：

3的一倍是3  La unuoblo de tri estas tri.
3的两倍是6  La duoblo de tri estas ses.
3的三倍是9  La trioblo de tri estas naŭ.
事半功倍  akiri duoblan rezulton per duona peno; atingi pli da rezulto farante malpli da peno

在语言的使用中，“倍”还可以用来表达如“甲比乙大一倍”，“产量增至三倍”之类的话。我们就来看看怎样把这两句话翻译成世界语：

甲比乙大一倍。  A estas la duoblo de B.
产量增至三倍。  La produktokvanto triobliĝis.

上面的第一句，所谓大一倍，就是增加了一倍，也就原数乘以2，所以译为“A estas la duoblo de B”。这句话也可以译为：A estas unuoble pli granda ol B.

按这样的理解，汉语中的“A比B大三倍”可以译为“A estas trioble pli granda ol B”或“A estas la kvaroblo de B”。

再看第二句。产量增至三倍，也就是在原来的基础上增加了两倍，因而除了用“triobliĝis”表达外，还可以表达为： La produkto duoble pliiĝis (aŭ: duoblon pliiĝis, pliiĝis je du obloj).

这就是说，世界语中的“triobliĝi”可以用汉语表达为：“增加了两倍”或“增加到三倍”。例如原来的基数是2，世界语中的“triobliĝi”就是2×3＝6。

现在我们再来分析“产量增至三倍”或“产量增加了两倍”的另一种世界语表达方式“La produkto duoble pliiĝis (aŭ: duoblon pliiĝis, pliiĝis je du obloj)”。

为了理解方便，我们先用具体数字来解说：

如果A（即原数）是10，在“B estas duoble pli granda ol A”中的B应该是30。也就是B比A增加了两倍，或B是A的三倍。试比较：
1. A pezas 10 kilogramojn; B estas duoble pli peza ol A (B = 30 kg.).  A重10公斤；B比A重两倍。（B重30公斤）
2. A pezas 10 kilogramojn; B estas trioble tiom peza, kiom A (B = 30 kg.).  A重10公斤；B的重量是A的三倍。（B重30公斤）（也就是：B比A重两倍。）

从上面的两种世界语表达方式中我们可以看出“比…大几倍”和“是…的几倍”两种表达方式之间的对应关系，即前一种方式的倍数比后一种的倍数少1（倍数中的1代表基数的量）。明白了这个道理，我们就能理解“La produkto duoble pliiĝis (aŭ: duoblon pliiĝis, pliiĝis je du obloj)”这句话既可以译为“产量增加了两倍”，也可以译为“产量增至三倍”的理由了。


转自http://www.elerno.cn/bbs/dispbbs ... 702&page=14