（转帖）王崇芳之---动词假定式用法研究

anniespera

动词假定式用法研究（十一）


21．如果主语从句所叙述的内容是虚构的、假设性的，则主语从句的谓语动词应该用假定式。在这种情况下主语从句后实际上省略了一个虚拟条件从句。例如：


Estas eble, ke li venus (se li povus). 他来是可能的（要是他能来的话）。

Estas certe, ke li plenumus vian peton (se vi lin petus). （要是你求他）他会按你的请求去做，这是肯定的。

Estas dubinde, ĉu li povus fari tiun taskon (se oni ĝin al li konfidus). （假如人们把那项任务委托给他）他能不能完成那项任务，值得怀疑。


在通常情况下主句的谓语动词仍用陈述式（如上列三个句子中的“estas”）。但是，如果主语从句是用连词se引导的与事实相反的假设，则从句和主句的谓语动词都用假定式。例如：

Estus pli bone, se li venus. 要是他来就更好了。

Preferinde estus, se vi mem ŝin akceptus. 假如你自己去接她，就更好了。

Mirinde estus, se lia ministra moŝto ne riproĉu lin! 要是部长阁下不责怪他，那才怪呢。

Estus pli bone por vi, se unu el viaj membroj pereus, ol se via tuta korpo estus ĵetita en Gehenon. (Z) 对你来说，假如你失去一只胳膊或一条腿，要比你的整个身躯被扔进地狱更好一些。


22．如果定语从句所叙述的内容是虚构的、假设性的，则定语从句的谓语动词也应该用假定式。例如：


Mi ricevis la informon, ke li povus subteni nian aferon (se ni lin petus). 我收到了他可能会支持我们事业的消息（要是我们请求他支持的话）。

Mi havas la plenan certecon, ke li ne rifuzus vian peton (se vi lin petus). 我完全可以肯定他不会拒绝你的请求（假如你请求他的话）。

Mi ne ricevis de li respondon, kiam li komencus la laboron (se ni konsentus, ke li ĝin faru). 我没有收到他何时开始这项工作的答复（假如我们同意他做这项工作的话）。

Mi vidis juvelon, kiun volonte mi aĉetus (se mi povus). 我见过一件首饰，我很想把它买下来（假如我买得起的话）。

Tio estas la filo de Musavasa, kiu estus inda eĉ fariĝi egipta princo. (Kabe) 那是Musavasa的儿子，他甚至配得上当埃及王子。

Nun mi povas laŭte kanti la kantojn, kiujn mi aliloke ne kuraĝus zumi. 现在我可以大声唱出我在别处不敢低声哼出的歌曲。

Li estis preta bati ĉiun, kiu proksimiĝus. 他准备好打击每一个走近的人。

Ŝtataj sekretoj estas tiaj sekretoj, kies malkaŝo malutilus al la ŝtataj interesoj. 国家机密是这样的一种机密，泄露这种机密会危害国家的利益。

anniespera

动词假定式用法研究（十二）


23．在带有定语从句的主从复合句中，如果主句对定语从句的先行词所指事物的存在加以否定、怀疑或提出疑问，则定语从句中的谓语动词要用假定式，因为在这些情况下定语从句所表达的内容是假设性的，即实际并不存在的事实。例如：



Mi ne havas monon, kiun mi povus pruntedoni al vi. 我没有钱可以借给你。

Ni ne estas tiaj homoj, kiuj kapablus tion fari. 我们不是能做那种事的人。

Ĉi tie ne estas domo, en kiu ne estus banĉambro. 这里没有一家没有洗澡间。

Ne ekzistas revo, kiun oni ne povus plenumi. 不存在不能实现的幻想。

Laŭ la kvanto de la loĝantaro estas neniu lando, kiu povus esti komparebla kun Ĉinio. 按人口数量来说，没有能比得上中国的国家。

Mi nun havas nenion, kion mi povus doni al vi por legi. 我现在没有任何东西可以给你阅读。

Mi diris al vi nenion, kio estus malvera. 我对你说的没有一句假话。

Ne ekzistas alia dio, kiu povus vin savi. 没有别的神能救你。

Ŝi trovis neniun, kiu volus ŝin akcepti. 她找不到一个愿意接受她的人。

Bedaŭrinde mi ne havas ĉe mi mian geografian karton, kiu tuj min orientus. 可惜我身边没有带地图，要是有地图我就可以辨别方向了。

Ne trudu, kion devus mi rifuzi. (= Ne trudu tion, kion mi devus rifuzi). (Z) 请勿把我不愿接受的东西强加给我。

El ili neniu faris ion, kio meritus laŭdon. 他们之中没有一个人作出了值得称赞的事。

Vi ne aŭdis liajn argumentojn, kiuj vin certe konvin kus. 你没有听到他的论证，那些认证肯定会使你信服。

Ĉio mankas, kio necesus. 凡缺少的，皆为必需的。

Mi sentas la mankon de vera patrino, kiu min komprenus. 我感到缺少一个了解我的真正的母亲。

Dum la tago mi ne devas fari tian bruon, kiun malsupre oni povus aŭdi. 白天我们不应该发出楼下的人可能会听到的声音。

Mi dubas, ĉu troviĝos iu, kiu konsilus solvi la aferon alie. (Z) 我怀疑是否会有建议用别的方法解决这件事的人。

Ĉu vere ekzistas saĝa homo, kiu ĉion komprenus? 难道真有无所不知的聪明人吗？

Kie estas tiu, kiu ne havus ĉagrenon? 没有烦恼的人在哪里？

Kie estas tia frenezulo, kiu ne preferus barelon da vino, ol glason da biero? 哪里会有宁要一杯啤酒而不要一桶葡萄酒的疯人？

Kie estas la templo, kiu povus enteni lin? (Kabe) 能够容得下他的庙宇在哪里？

Ĉu vi trovas en mia parolo ion, kio estus absurda? 你认为我的话中有荒谬之处



上述定语从句的谓语动词之所以用假定式，是因为说话人不愿用肯定的口吻（即用动词的陈述式）来叙述实际并不存在或存在与否沿未肯定的事物。定语从句和宾语从句的情况不同：在带有宾语从句主从复合句中，从句对主句有较大的依附性，因而主句的否定词可以直接影响到从句的句意。例如在“mi neas, ke mi faris tion”（我否认我曾做过那件事）这句话中，宾语从句“ke mi faris tion”是主句谓语动词neas的直接否定对象。但在带有定语从句的主从复合句中，定语从句对主句的依附性较弱，主句否定词的作用达不到从句中，因而有必要在从句中使用动词假定式，表明从句所说的事物在主句中已被否定，实际并不存在。


必须指出，在定语从句中假定式只有在先行词所表示的事物本身的存在在主句中被否定的情况下才能使用。如果该事物的存在是真实的，说话人所要否定或询问的只是它是否在眼前或主句谓语动词的行为是否真的发生或奏效，则定语从句的谓语动词仍用陈述式。例如：


Mi ne trovas la arbon, kiu estas signita. 我没有找到那棵有标记的树。（本句所要否定的不是树的存在而是“找到”这一行为，因而定语从句的谓语动词用陈述式。）

Venis al ni ne tiu, kiun ni atendis, sed iu alia. 到我们这儿来的不是我们等待的那个人，而是另外一个人。（被否定的不是我们等待的那个人的存在，而是到来的不是那个人。）

Ĉu vi vidas la homon, kiu kutimas promeni ĉi tie? 你看见那位经常在这里散步的人吗？（那个人经常在这里散步是毋庸置疑的事实，这句话所要问的是你有没有看见他。）

Ĉu vi legis la libron, kiun mi donis al vi? 我给你的那本书，你读了没有？（说话人所要问的是你有没有读过。）

Mi ne vidas la domon, kiu havas ruĝan tegmenton. （我没有看见那所带有红屋顶的房子。（请比较：Mi ne vidas domon, kiu havus ruĝan tegmenton. 我没有看到（任何）一所带有红屋顶的房子。）

anniespera

动词假定式用法研究（十三）


24．在带有定语从句的主从复合句中，如果主句的动词是serĉi、bezoni、elekti、krei等动词，则在这类动词的直接宾语的定语从句中谓语动词应该用假定式，因为在这种情况下定语从句先行词所指的事物（即serĉi等动词的直接宾语）在说话人说话时是否存在尚不能肯定或实际并不存在，因而定语从句所表达的内容是非现实的、假定性的。例如：



Ŝi serĉas iun nuancon de la verda koloro, kiu konvenus al ŝia haŭto. 她在寻找某种适合她肤色的绿色色调。

Li devas serĉi fortan brakon, kiu lin povus helpi. (Kabe). 他应该寻找能帮助他的强有力的膀臂。

Li serĉis survoje prudentajn kamparanojn kaj metiistojn, el kiuj oni povus elekti delegitojn por la kunveno. (Kabe) 他一路上寻找有见识的农民和工匠，从他们当中可以选出会议代表。

Simila al persono baldaŭ svenonta, ŝi per senkonscia movo serĉis ion, sur kio ŝi povus sin apogi. 像快要晕倒的人一样，她用一种无意识的动作寻找她可以扶靠的东西。

Oni devas trovi fortan manon, kiu povus subteni lin. (Z) 人们应该找到能支持他的强有力的手。

Li penis eltrovi la lumon, kiu povus priradii la problemon. (Z) 他力求找出能阐明这个问题的方法。

Ŝi bezonis serviston, kiu povus helpi al ŝi ĉe la hejma laboro. 她需要一个能帮助她做家务的女仆。

Mi bezonas bravan viron, kiu povus rapide agi en subitaj okazoj. 我需要一个能在突发情况下快速行动的勇敢的男子。

Oni denove ripetas la bezonon de oficisto, kiu prizorgus la funkciadon de Centro de Esploro kaj Dokumentado. 人们重申对管理《资料研究中心》工作人员的需要。

La celo de la Delegacio estis elekti komitaton, kiu esplorus la demandon. (Z) 代表团的目的是选举一个研究这一问题的委员会。

Mia plano konsistas en la kreado de tia religia unuiĝo, kiu enprenus en sin ĉiujn ekzistantajn religiojn. 我的计划是创造这样一个能把现存所有宗教包容在内的宗教联盟。

Oni eble proponos aranĝon de festeno, en kiu ni ĉiuj povus partopreni. 人们也许会提议安排一次我们大家都能参加的宴会。



在动词eviti, malpermesi之后的与上列结构类似的定语从句中，谓语动词也应该用假定式。例如：


Ni devas eviti ĉian disputon, kiu povus elvoki malpacon. 我们应该避免一切可能引起不和的争论。

Li evitas militojn, kiuj povus esti pereigaj. (Kabe) 他避免可能会是毁灭性的战争。

La Lingva Komitato estas kreita, por malpermesi ĉiun entreprenon, kiu povus malutili al la unuecon de nia lingvo. (Z) 创建语言委员会是为了制止一切可能有损于我们语言统一的不利之举。

anniespera

动词假定式用法研究（十四）


25．在用连词ĉar连接的复合句中，如果前一分句用动词陈述式叙述一个否定行为，则ĉar所引导的分句中的谓语动词必须用假定式，因为这一分句所表达的是在与前一分句情况相反的假设条件下可能产生的一种假想的结果，用来说明前一分句中否定行为的原因或理由。例如：


Ŝi ne povas veni, ĉar oni mortigus ŝin. 她不能来，因为有人会杀死她的。（以ĉar引导的第二分句中省略了“se ŝi venus”要是她来的话。）

Mi decidis ne fari tion, ĉar tio donus nur fiaskon. (Z) 我决定不做那件事，因为那只会导致彻底失败。（第二分句中省略了“se mi tion farus”假如我做那件事的话。）

Mi ne diros tion al la reĝo, ĉar tio povus esti danĝera ankaŭ por mi mem. 我将不把那件事告诉国王，因为那对我本人也是危险的。

Ni ne iros plu sur la ŝoseo, ĉar ni povus piedpremi la sanktajn skarabojn. (Kabe) 我们将不继续在大道上行走，因为我们会踩到圣虫的。

Ŝia buŝo estis muta, ĉar unu sola vorto mortigus ja ŝiajn fratojn. (Z) 她不开口讲话，因为只要讲一句话就会使她的弟兄丧生。

Sed tion, kion mi diris al vi hodiaŭ, neniam mi elkrios al la mondo, ĉar tio mortigus la printempon … (Baghy) 但是我今天对你讲的话我是永远不会向世界高喊的，因为这会使春天逝去……

Mi ne entreprenas ilin konvinki, ĉar ĉiuj miaj vortoj pereus vane. 我并不试图说服他们， 因为我会白费口舌的。

Pri la medalo mi ne povas konsenti, ĉar ĝi estus malmodestaĵo de mia flanko. (Z) 我是不能同意接受奖章的，因为它会成为我不谦虚的标志。

Al ĉiuj bonaj infanoj mi tion rakontos, por ke ili povu gardi sin kontraŭ li kaj por ke ili neniam ludu kun li, ĉar li farus al ili nur malbonon. (Z) 我将把那故事讲给所有好孩子听，好让他们提防他，不和他一起玩，因为他只会对他们做坏事。


26．在用alie或ĉar alie（否则）连接的并列复合句中，如果前一分句叙述的是一件完全真实的事情或必然的事实，后一分句表明在与前一分句情况相反的假设条件下可能产生的一种假想的结果，用来说明前一事实必然如此的原因或理由，则前一分句的谓语动词用陈述式，后一分句的谓语动词应该用假定式。例如：


Li laboris tag-nokte, alie (= en alia supozo; se ne) li ne estus povinta fari sian taskon. 他日夜工作，否则他是不能完成任务的。

Mi kuris dum la tuta vojo, alie mi estus malfruinta. 我一路都在奔跑，否则我就迟到了。

Mi certe jam vidis lin ie, alie mi ne rekonus lin. 我肯定已在什么地方见过他，否则我不会认出他来。

Tiun tagon mi estis malsana, alie mi partoprenus la festenon. 那天我病了，要不然我就参加宴会了。

Estis bone, ke ili ne povis paroli, ĉar alie ili farus al la lekanto grandan insultadon. (Z) 他们不会讲话，这很好，否则他们会给春白菊一阵痛骂的。

En tiu nokto ŝi devis ja fini sian laboron, ĉar alie ĉio estus vana. (Z) 她必须在那天夜里做完自己的工作，否则一切就白费了。

La orienta vento petis lin, ke li tenu sin fortike, ĉar alie li facile povus fali malsupren. 东风请他紧紧拉住（树枝），否则他会很容易跌下去。

Estas feliĉo, ke la maljuna avino jam ne vivis, alie li senvivigus ŝin. (Z) 幸好老祖母已经不在人世，否则他会把她害死的。


如果前一分句的内容真实与否不能确定，则后一分句的谓语动词可以用陈述式，也可以用假定式。例如：


Verŝajne li lernos pli diligente, ĉar alie li ne povos (aŭ: povus) sukcesi ĉe la ekzameno. 他很可能会更勤奋地学习，否则他考试不会及格。


但是，如果前一分句所叙述的是还没有成为事实的责任、必要性或命令等，则后一分句的谓语动词应该用陈述式，因为产生与愿望相反情况的可能性是存在的，而不是假想的。例如：



Mi devas rapidi, alie mi malfruos. 我必须快跑，否则我就会迟到。

Obeu, alie mi vin batos. 你要服从，否则我就揍你。

Estu ĝentilaj al li, alie li rifuzos vian peton. （你们）要对他客气，否则他会拒绝你们的请求。

anniespera

动词假定式用法研究（十五）


27．在用转折连词sed连接的并列复合句中，如果前一分句的谓语动词用假定式表示本应发生但实际并未发生的行为，则用来表明不具备实现该行为的必要条件或前提的后一分句的谓语动词应该用陈述式。例如：


Mi volus paroli kun vi pri tio ĉi, sed nun mi ne havas tempon. 我要同你谈谈这件事，但现在我没有时间。（由于不具备谈话的时间，这是真实的，因而实际并没有谈，“volus paroli kun vi”只是一个未能实现的愿望。）

Mi devus respondi pli frue, sed mi malsaniĝis. 我本该早一些回信，但我生病了。

Volus kato fiŝojn, sed la akvon ĝi timas. （谚语）猫要吃鱼，但又怕水。

Jes, jes, mi povus rakonti multe da historioj, sed oni ne devas ĉion rakonti, kion oni scias. (Z) 是啊，是啊，我可以讲许许多多的故事，可是人们是不应该把所知道的事情全讲出来的。

Unu el liaj amikoj, bonkora homo, sendis al li malnovan kofron kaj dirigis al li: “Enpaku!” Jes, tio eble estus bona, sed li havis nenion por enpaki, kaj tial li metis sin mem en la kofron. (Z) 他的一个朋友，一个好心的人，派人给他送去一个大旅行箱并着人对他说：“把东西装进去吧！”是的，这也许是个好主意，但他没有东西可装，因此他就把自己装进旅行箱里。

“Hodiaŭ la vetero estas agrabla. Ĝi invitas por fari promenon.” — “Ho, mi tion farus volonte, sed mi devas fari aĉetojn.” “今天天气很好，我们出去散散步吧。”——“哦，我是很愿意散步的，可是我得去买东西。”

Tre volonte ŝi ankaŭ sian duonfilinon aliformigus en sovaĝan cignon, sed ŝi ne kuraĝis tuj fari tion, ĉar la reĝo volis vidi sian filinon. (Z) 她很想也使自己的继女变成野天鹅，但她不敢立刻那样做，因为国王想要看到自己的女儿。

anniespera

动词假定式用法研究（十六）


28．如果要用动词devi, povi, voli表达“某人有做某事的责任、能力或愿望但实际并未去做”的意思，则这些动词必须用假定式。例如：

Li devus labori. 他本应工作（实际并未工作）。请比较：Li devas labori. 他应该工作（实际上也在工作）。

Mi povus foriri. 我本可以离开（实际并未离开）。请比较：Mi povis foriri. 我可以离开（实际上他离开了）。

Mi volus helpi al vi. 我愿意（但不能）帮助你。请比较：Mi volas helpi al vi. 我愿意（实际上也在）帮助你。

Li estus devinta veni. 他本应该来了（实际上并没有来）。

Vi estus povinta diri la veron. 你本可以说真话（实际并没有说）。

Mi tre volus vidi la belan Svisujon, sed mia malsano malpermesas al mi veturi tien. 我很想看一看美丽的瑞士，但我的病不允许我到那里去。

Ni ne devus fari tiun ĉi paŝon nepreparite. 我们本不应该在没有准备的情况下采取这一步骤（实际却采取也了这一步骤）。

Mi devus lin obei, sed ne nun. 我应该服从他，但现在不能。

Li malatentis la personon, pri kiu li devus zorgi. 他忽视了他本应关心的那个人。

Mi volus havi tiom da brakoj, kiom da branĉoj havas arbo, por ĉirkaŭpreni vin … 我愿有树枝那么多的手臂来拥抱你……

Mi volus nur plori, tre multe plori … (Baghy) 我只想哭，只想痛痛快快地哭……

La vorto “malplenumi” signifas “ne fari tion, kion oni devus”. “malplenumi”这个词意思是“不做本应该做的事”。

Pri tio oni tute ne devus ridi, ili tamen ridis. (Z) 对于那件事人们完全不应该笑，可是他们还是笑了。

Mi povus morti por li, kvankam mi estis ankoraŭ tiel juna. 我可以为他而死，虽然我还这么年青。

Lerni mi devus, sed mi ne povas. (Baghy) 我本应该学习，但我不可能学。

“La diferenco inter ni estas jena: vi povus tion fari, kaj mi faris.” respondis Kolumbo ridetante. “我们之间的区别在于：你们能够那么做（但未做），而我做了。”哥伦布微笑着回答说。


与上述三个动词情况类似的还有动词deziri, preferi和副词volonte, prefere等。例如：


Mi dezirus kompreni vin, sed mi ne povas (Baghy) 我想要了解你，但我不能。

“Estas vero, ke nun estas malfrue en la nokto,” diris la soldato, “mi tamen tre forte dezirus vidi la reĝidinon, almenaŭ por unu malgranda momento!” “真的，现在已是深夜了，”那士兵说，“可是我非常想看到公主，至少看上一眼！”

Mi preferus labori en minejo kaj esti batata per bastonoj … (Kabe) 我宁愿在矿坑里干活遭受棒打……（所表达的只是一种愿望，实际并未如此；如果用preferas则表示实际已经在矿坑里干活并遭受棒打。）

Li preferus morti, ol manĝi porkaĵon. (Kabe) 他宁死不吃猪肉。

Li estus preferinta paroladi kun tiu ĉi mistika mizerulo. (Baghy) 他宁愿和这个神秘的可怜人交谈。

Li volonte trapikus per sia glavo la bruston de la venkinto. (Kabe) 他愿用剑刺穿那战胜者的胸膛。

Li manĝas mian anseron, kiun mi mem volonte manĝus. (Kabe) 他在吃着我的鹅，那只鹅我自己很想吃。

Nun prefere mi kantus. 现在我宁愿唱歌。

Hodiaŭ prefere li profundiĝus en la lernado. 今天他宁愿专心学习。

anniespera

动词假定式用法研究（十七）

29．假定式还可以赋予主句以婉转的语气，用来委婉地提出请求、愿望，客气地对人提出劝告或谦逊地表达自己的意见、建议等。例如：


Mi dezirus aĉeti tiujn gantojn. 我要买那副手套。（deziri用假定式语气上显得比较客气，有一种似乎感到所提出的愿望是不适当的、不现实意味。如果说“mi deziras …”则是直截了当地提出自己的愿望，语气上就显得不那么客气了。）

Mi volus informiĝi, kiam li venos. 我想打听一下，他什么时候来。（如果用“mi volas informiĝi”则是直截了当地表达自己的愿望。）

Mi petus vin pri iom da pacienco. 我请您耐心一点。（如果用“mi petas vin …”语气上就不如假定式委婉客气。）

Ĉu vi povus helpi al mi? 您能帮助我吗？

Mi demandis ŝin, ĉu ŝi volus ligi kun mi sian sorton? 我问她是否愿意把命运和我连结在一起？

Ĉu vi volus prunti al mi vian vortaron? 您愿意把这本词典借给我吗？

Mi volus peti vin alporti al mi ĉerpeton da akvo. (Z)  我想请您给我打一勺水来。

Mi ŝatus, sinjoro Direktoro, peti de vi konsilon. 校长先生，我想征求一下您的意见。

Ĉu vi povus diri al mi, kie mi povus aĉeti tian drapon? 您能不能告诉我在什么地方可以买到这种呢料？

En tiaj okazoj estus pli logike uzi “po”prefikse, same kiel oni uzas sufikse “on” aŭ “po”. 在这种情况下将“po”当作前缀使用就像将“on”或“op”当作后缀使用一样更加合乎逻辑。（表示建议）

Por la disvolviĝo de nia lingvo estus plej necese, ke mi dediĉu mian tempon nur al tradukado. (Z) 为了我们语言的发展我把我的时间只用在翻译上是非常必要的。

anniespera

动词假定式用法研究（十八）

30．假定式还可以用在修辞性疑问句中。所谓修辞性疑问句，就是形式上虽然是疑问句但实际上并不表示疑问、也不要求回答的一种疑问句。这种疑问句在意义上相当于一个强调的陈述句，表示相反的意思，用来强烈地否定或肯定某件事实。


1）

Ĉu vi rajtus lin riproĉi? (= Vi ja ne rajtas lin riproĉi.) 难道你有权责备他吗？

Ĉu mi ne estus dirinta al vi, ke vi devas esti singarda? (= Mi ja diris al vi, ke …) 我不是对你说过你应该小心吗？

Ĉu ne estus interese ludi ŝaradojn? 猜字谜不是很有趣吗？

Ĉu tio vere tiel ĉagrenus vin? (Kabe) 难道那件事真的使你这么烦恼吗？

Ĉu estus vere, ke ili havas malfacilan vivon? 他们生活艰难，难道是真的吗？

Sed ĉu mi ankaŭ ne povus vidi la florojn? (Z) 但是难道我也不能看那些花吗？

Ĉu la flugiloj de ni ĉiuj ne havus sufiĉe da forto, por flugi kun vi trans la maron? 难道我们大家的翅膀都没有足够的力气和你一起飞越大海吗？

2）

Kiu kuraĝus insulti min? (= neniu kuraĝas …) 谁敢骂我？

Kiu ne volus morti tiel digne por la patrujo? (= ĉiu ja volas …) 谁不愿如此高贵地为祖国牺牲？

Kiun li povus simili? 他会像谁呢？

Kiu povus ja ami min tiel kiel vi? (Baghy) 谁能像你这样爱我呢？

Kion li povus diri pri la demando?  对于这个问题他能说些什么呢？

Kian alian malsanon ŝi povus havi? 她能有别的什么病呢？

Kien mi povus forkuri? (Kabe) 我能逃到哪里去呢？

Kiel mi kuraĝus ĵeti ŝtonojn? (Kabe) 我怎么敢扔石头呢？

Mi eĉ ne vidis lin unu fojon, kiel do li estus mia amiko? 我一次都没有见过他，他怎么会是我的朋友呢？

Li apenaŭ komencis la laboron, kiel do li estus ĝin fininta? 他刚开始工作，怎么会已经做完了呢？

Kial mi ne povus uzi vipuron kontraŭ ili? (Kabe) 我为什么不能用蝮蛇咬他们呢？

Kial do mi estus senespera? 我干吗失望呢？

Se la tuta palaco estas mia propraĵo, kial mi ne povus tuŝi ĝin? (Kabe) 如果整个宫殿都是我的财产，我为什么不能碰一碰它呢？

<注>真实疑问句和修辞性疑问句的区别在于：前者的谓语动词用陈述式，后者的谓语动词用假定式。试比较下列句子：


真实疑问句： Ĉu vi legis la libron? — Jes, mi ĝin legis. 你读过这本书吗？——是的，我读过。

修辞性疑问句： Ĉu ankaŭ vi legus la libron? 难道你也读过这本书吗？（意思是：你根本没有读过。）

真实疑问句： Kion li povas fari? — Li povas fari ĉion, kion li volas. 他能做什么？——他愿做的事都能做。

修辞性疑问句： Kion li povus fari? 他能做什么呢？（意思是：他什么也不能做。）

anniespera

动词假定式用法研究（十九）

33．以上是动词假定式在各种情况下具体用法的初步归纳和分类，虽然还不够全面，但从中也可以看出假定式的使用范围是相当广泛的，用法也相当复杂。可以这样说，如果我们不能正确使用动词假定式，我们就不能准确表达我们的思想，我们说话或写文章的交际目的也不可能完全达到。总之，动词假定式对我们中国世界语者来说是一个既十分重要又不易掌握的语法项目。任何人要想真正学好世界语，都必须下一番工夫认真学习和研究动词假定式的各种用法，否则是学不好世界语的。

为了简明地讲解问题，也为了便于具有初、中级语言水平的学习者理解，以上各项具体用法中所举的例句在语法结构和句意上大都比较简单。其实我们在阅读中所遇到的使用假定式的句子并不都是那么简单、那么典型的。人类的思想是丰富多彩的。表达思想的语句在形式上常常是千变万化、既灵活而又复杂的。如果我们在阅读世界语优秀作品过程中留心收集所遇到的运用假定式的实例，逐一分析假定式的具体用法，无疑将在很大程度上有助于提高我们运用世界语的能力，以达到能自由地、准确地表达我们思想的目的。下面是我在长期阅读世界语名家的原文作品和译作中收集到的一些运用假定式的实例，供世界语朋友们进一步学习和领会假定式在各种复杂情况下的具体应用。

— Vi do vidas, nobla sinjoro, — diris Hiram — ke nur en unu okazo la pastroj povus, eĉ devus akcepti plej malhonoran traktaton kun Asirio: se ili celus mallevi kaj nuligi la povon de la faraono … tamen, povas ekzisti ankaŭ alia kaŭzo: se Egiptujo estus tiel malforta, ke ĝi bezonus pacon je ĉiu prezo … (Kabe)

“Estas nekredeble, kiom multe ekzistas da homoj pli aĝaj, kiuj tre dezirus min havi kaj teni forte!” diris la dio de dormo. (Z)

“Kion vi esperis?” — “Nenion. Kion mi povus esperi?”

“Rudimento” signifas neperfektan komencon de io, kio evoluos, aŭ kio sub aliaj kondiĉoj estus povinta evolui al pli perfekta kaj kompleta formo.

“Tio ĉi estas ja bonegaj vestoj!” pensis la reĝo; “havante tian surtuton, mi ja povus sciiĝi, kiu en mia regno ne taŭgas por la ofico, kiun li havas; mi povus diferencigi la saĝajn de la malsaĝaj!”

“Vi timas lin.” — “Mian dungiton mi timus?”

Al kio tio nun kondukus, kiam la feliĉo tiel forturniĝis? (Z)

Ĉio vualiĝis antaŭ li kaj li forgesis eĉ tion, ke li devus fari grimacon pro dankemo.

Ĉu fakte estus vere, ke ili havas malfacilan vivon?

Ĉu la kunveno trovas, ke la dissendo de tia deklaracio estus utila?

Ĉu li povus akcepti ion ajn de persono, kiun evitas ĉiu honesta homo?

Ĉu mi havas ian deziron, kiun ili povus plenumi? (Z)

Ĉu oni ne povus alkalkuli al li ĉiujn tiujn brikojn? (Z)

Ĉu vi havas ion, en kio oni povus ĝin rosti? (Z)

Ĉu vi kredas, ke sinjoro Direktoro kolerus?

Ĉu vi kredus, ke ĉi tiu sklavo kuraĝis kapti lian ekscelencon, la ministron je la piedoj! (Kabe)

Ĉu vi kuraĝus aserti, ke mi tiam estu akceptinta tiun teruran situacion, se vi ne estus ĝin maskinta?

Eĉ reĝo nomus la pleŭronektojn belega manĝaĵo.

Ekzistas preskaŭ nenia lando, en kiu nia afero ne havus amikojn.

En lia reĝurbo kolektiĝis tia riĉeco, kian oni nenie povus trovi. (Z)

En tiuj okazoj, kiam la donita vorto en ĉiu lingvo sonas alie, mi penis trovi vorton, kiu havus eble nur signifon proksimuman aŭ uzon pli maloftan, sed estus konata al la plej ĉefaj nacioj. (Z)

Estis nenio, kion mi ne montrus al ili.

Ho, mi estus pli feliĉa ol mi estas, se mi povus esti sur lia loko, ĉar li estas pli feliĉa ol vi! (Z)

Ili estis tiel spritaj, ke eĉ duono de tiu spriteco sufiĉus. (Z)

Ili iris ĝuste en la direkto ĝuste kontraŭa al tiu, en kiu ili devus iri. (Z)

Kaj kiu povus anticipe decidi, ke ne la ĉefajn vortojn li tiele preteraŭdis?

Kial do mi ne farus, kion diktas al mi la koro: fari nin ambaŭ feliĉaj?

Kial do mi skribus? (Z)

Kiamaniere en tiel malgranda nukso povus trovi lokon la plej bona objekto! (Z)

Kiu elirus ĉe tia vetero, se li povas ne fari tion? (Z)

Kiu povus tion scii pli bone ol mi? (Z)

Kreu al mi tian ekzistaĵon, sur kiun mi povus ellasi la koleron, kiu ne havus la kuraĝon forkuri de mi, kiam mi estas kolera, kiu estus devigita pacience elportadi ĉiujn batojn! (Z)

Kvankam ĝi tre bone povus aŭdi la tutan historion, ĝi tamen tion ne faris. (Z)

La enkonduko de lingvo internacia pli aŭ malpli frue nepre kaj sendube efektiviĝos, kiom ajn la rutinistoj batalus kontraŭ tio ĉi. (Z)

La fundamento registras tiun radikon kiel kunmetitan el “pro” kaj “cent”; sed ĉar “pro” havus ĉi tie sencon tute fremdan al la fundamenta, estas pli bone rigardi “procent” kiel unuopan radikon.

La junulino havis naturon pli sovaĝan, ol eĉ en tiu malluma kruela tempo oni povus ĉe iu trovi.

La laboro enhavas en si nenion, kio superus miajn fortojn.

La patro rakontis al ili multe, kion aliaj infanoj ne komprenus.

La postulo havis en si nenion, kio povus esti rigardata kiel ofendo.

anniespera

动词假定式用法研究（二十）

       Li diras, ke tiu viro taŭgus ĉi tie, ĉar tiu scipovas sian fakon.

Li ja ne estas tia, kia li devus esti.

Lia nomo estas malfacile elparolebla, ke vi tute ne povus ĝin elparoli. (Z)

Maŝino estas tia aparato, kiu plejofte kunigita kun motoro, kaj servanta, transformante energion, por atingi difinitan efikon pli facile kaj rapide, ol povus manlaboro.

Mi bezonus viron, kiu en la vivo suprentirus min, dum vi estas nur tirota ŝarĝo.

mi deziras resti trankvila kaj preferus, ke li donu al mi atenton.

Mi hakus ilin per mia beko, se ili ne estus tiel grandaj.

Mi havas nelertajn lipojn: kiel do Faraono min aŭskultus?

Mi konsilas, ke vi pli bone pruvu viajn kapablojn, antaŭ ol fari al ŝi proponojn, kiuj povus al ŝi malplaĉi.

Mi ne partoprenos en ĝi, ĉar mi devus perfidi aŭ vin aŭ Dion, kiu estas la kreinto de la saĝo. (Kabe)

Mi serĉas rimedon por fariĝi tia, kia mi tre dezirus esti.

Mi timis trouzi vian komplezon kaj ricevi rifuzon, kiu estus por mi tiom pli doloriga, kiom granda la ĝuo, kiun mi esperis de tiu servo.

Mia barbo ne volas kreski kiel ĝi devus. (Z)

Ne ekzistas alia dio, kiu povus vin savi. (Z)

Ne ekzistas homo, kiu ne havus iajn pekojn. (Z)

Neniu alvenas de tie, kiu dirus al ni, kiel ili fartas, kaj la korojn niajn ĝojigus. (Kabe)

Ni devas severe eviti ĉion, kio povus prezenti ian ombron de interna malpaco. (Z)

Oni povus diri, ke ŝi havis flugilojn ĉe la brakoj, kaj tio tute ne estus senesenca metaforo. (Z)

Parseko estas unuo de inerstela distanco, egala al la distanco de stelo, kies paralakso estus unu sekundo de arko.

Paskalo dediĉis sin al bigotaĵoj, anstataŭ ke li malkovrus la infiniteziman kalkulon.

Por ke nia afero povu regule disvolviĝadi, estas bezonate, ke ĝi havu sian organon, per kiu la amikoj de tiu ĉi afero povus inter si interŝanĝi la pensojn. (Z)

Post tia skandalo li almenaŭ devus silenti.

Povus okazi, ke ŝi subite duonsvenus, murmurante: “Topaze … Topaze …”

Se ĉi tiu vorto rilatas al “sumon”, ĝi devus esti “procenton”; se ĝi rilatas al “frankoj”, ĝi devus esti “procentoj”.

Se en lingvo arta nur ekzistas sufikso por la esprimo de profesio, ĝi donas al vi jam la eblon esprimi ĉian profesion, kia povus aperi en via cerbo. (Z)

Se la Majstro estus povinta vivi pluajn jarojn, li estus kaptinta la unua okazon fari elfundan revizion de Fundamenta Krestomatio.

Se la naskiĝo de homo estas produkto de simpla okazo, kiu do en la negacio de tiu naskiĝo povus prezenti al si ion gravan? (Z)

Se li ne volus, li ja tion ĉi ne farus, kaj se li faris, tio ĉi ja montras tute sendube, ke li tion ĉi volis. (Z)

Se lingvo, povanta plenumadi la rolon de internacia, ĝis nun ankoraŭ ne ekzistus, sed devus ankoraŭ esti kreita, tiam respondo je la demando metita en la komenco de tiu ĉi ĉapitro estus duba, ĉar estus nesciate ankoraŭ, ĉu oni povos krei tian lingvon. (Z)

Se mi estus superhome potenca, ke mi povus montri al tiuj ĉi malfeliĉuloj la vojon, kiun ili perdis, la vojon al la propra animo!

Se mi ne interesiĝus pri vi, mi ne estus konfidinta al vi la direktadon de tiel grava entrepreno.

Se ne, mi estus mortinta pro malpacienco kaj aspiro.

Se ni ne havus la grekan korpuson, kiu tenas ilin en ordo, kiel hundo ŝafojn, jam hodiaŭ la egiptaj soldatoj obeus nur la pastrojn, kaj la faraono ne diferencus de simpla nomarĥo. (Kabe)

Se vi aŭdus, kion li diris pri vi, vi ruĝiĝus.

Se vi legus plu, vi vidus, ke la fino estas pli klara.

Se vi sentis simpation por mi, estus pli bone en tiu tago ĵeti min en la riveron.

Sed ni ja scias, ke da lingvoj ekzistas tre multe kaj ke ĉiu el ili en okazo de bezono povus esti difinita kiel internacia, nur kun tia diferenco, ke unu el ili pli taŭgus por tiu ĉi celo kaj alia malpli. (Z)

Ŝi alnaĝadis multe pli proksime al la tero, ol kiel kuraĝus iu alia.

Tio ĉi estus la plej terura, kio povus al mi okazi. (Z)

Tio ne estas loko, kien li povus konduki kun si Anjon. (Z)

Tiu bravulo havas tro da kapabloj, ol ke li restus ĉe ni.

Via ĝojo povus esti pli frua, se mi ne plurfoje estus trovinta la pordon fermita.