“《鲁迅小说集》世界语译稿修改建议”

anniespera

§05-004
… profundan konon pri la reala vivo en la duonfeŭda kaj duonkolonia socio.
→ … profundan scion pri la reala vivo en la duonfeŭda kaj duonkolonia socio.
Klarigo （解说）:
中国世界语者中不少人学过英语。这些世界语者受英语的“know”词义的影响，中国世界语者常常混用世界语的scii和koni这两个动词（不是说学过英语的世界语者一定会出这类错误，如果学习世认真深入，是完全可以避免这类错的），因此有必要辨析一下两个词的词义和用法。
“scii”和“koni”都可以作“知道”讲，但词义和用法有区别。
koni的意思是“对已经听说过、见到过或阅读过的东西还能记得”，可以译为“知道”、“认识”。例如：
Mi konas ŝian nomon.　我知道她的名字。
La infano ankoraŭ ne konas la literojn.　这孩子还不认识字母。
scii的意思是“对事物有透彻的、全面的了解”，可以译为“知道”、“懂得”、“会”。例如：
li scias la enhavon de tiu artikolo. 他知道那篇文章的内容。
Oni ne povas scii ĉion.　人们不可能什么都知道。
Ŝi scias sian lecionon.　她功课学得很好。
Li scias la francan lingvon.　他会法语。
由这两个动词的基本词义的区别中我们可以看出，“kono”只作一般意义上的“知道”和“认识”讲，而“scio”则作对事物有透彻了解的“知道”、“通晓”和“知识”讲。译文中既然有修饰语“profunda”，当然就应该将“kono”改为“scio”。

anniespera

§05-006
registara ofico
→ ŝtata ofico
Klarigo （解说）:
我个人认为，汉语“官职”既可译成ŝtata ofico，也可以译为 registara ofico。汉语中的所谓“官”，也就是公职人员，在世界语中可以译为ŝtatoficisto; registara oficisto; ŝtatfunkciulo; ; dungito de la registaro。政府就是国家权力的执行机关，即国家的行政机关，因此，ŝtata ofico和registara ofico其实意思是一样的。

anniespera

§05-007
… kun gapantaj okuloj.
→ … kaj gapis kun larĝe malfermitaj okuloj.
Klarigo （解说）:
我认为原译中用kun gapantaj okuloj并不错，至多不必使用现在分词形式。可将原句改译为rigardi iun per gapaj okuloj。

anniespera

这个修改我本人认为还是得当的，我们看看PIV对gap/i 这个词的解释吧：



gap/i (ntr) Senpense, naive k iom stulte rigardadi, malfermegante la okulojn k ofte ankaŭ la buŝon: la knaboj gapis al la fenestro de la kukejo; gapanta nenifarulo; ĉiuj gape staris ĉirkaŭ la ĉarlatano.

anniespera

§05-008
malpersvadas
→ malkonsilas (Noto: nekomprenebla kaj neuzata)
Klarigo （解说）:
“malpersvadas”确实很少见，但我并不觉得有悖于世界语的构词法原则。也许从上下文来看这里改为“malkonsilas”更恰当些？

anniespera

§05-009
La interna aranĝo de drinkejo en Luĝen estas malsama ol tio de la alilokaj.
→ La interna aranĝo de drinkejo en Luĝen estas malsama ol tiu de la alilokaj. (Noto: tabela pronomo rilatanta al substantivo povas esti nur per finaĵo “u”.)
Klarigo （解说）:
世界语相关词表中用来指示或代替具体事物的代词都以“-u”结尾，因此这里的“tio”应该改为“tiu”。句中的“tiu”的作用是“用来代替前面已经出现过的名词，以避免重复”，具体地说，这里的“tiu”就是代替前面的“la interna aranĝo”(de la alilokaj drinkejoj)。

anniespera

§05-010
… eble ne povas servi la roboportantajn klientojn, …
→ … eble ne kapablas servi la roboportantajn klientojn, …
Klarigo （解说）:
世界语中的“povi”是个多义词。它既可以作“能，能够”讲（表示“有能力”），也可以作“可以”讲（表示有“权利”或有“权力”，或表示“被准许”，“有可能”等义）。审稿人建议将“povi”改为“kapabli”可能是为了在特定上下文避免产生歧义（povi的第一义项与kapabli同义）。

anniespera

§05-011
Sed la robo … estis … kvazaŭ ne flikita nek lavita jam pli ol dek jarojn.
→ Sed la robo … estis … ŝajne ne flikita nek lavita jam pli ol dek jarojn.
Klarigo （解说）:
这里涉及到“kvazaŭ”和“ŝajne”两个词的词义辨析。“kvazaŭ”在这里相当于一个副词的作用，意思是“proksimume tiel, laŭŝajne, iamaniere”，即“近乎于，似乎可以这么说，以某种方式”；“ŝajne”的词义是“nur en ŝajna maniero, sed ne laŭ la realo”，即“（看上去）似乎，好像，仿佛”。我查了一下这句话的原文是：“穿的虽然是长衫，可是又脏又破，似乎十多年没有补，也没有洗。”看来审稿人的修改建议是恰当的。

anniespera

[paragraph]
§05-012
Mi fariĝis des pli senpacienca.
→ Mi fariĝis ankoraŭ pli senpacienca.
Klarigo （解说）:
世界语中的“des”通常与pli或malpli连用，构成“ju (mal)pli … des pli …”（越…越…）。如果在没有“ju (mal)pli…）”的情况下，想要表达“越发”的意思，则应将“des pli”改为“ankoraŭ pli”或“eĉ pli”。例如：
过了中秋，天气越发凉快了。 Post la Aŭtunmeza Festo, la vetero fariĝas ankoraŭ pli malvarmeta.
她一听这话，越发不高兴了。 Aŭdinte tion, ŝi fariĝis eĉ pli malkontenta.
由此可见，审稿人建议将原译中的des改为ankoraŭ是必要的。

anniespera

§05-015

… tre ĝojis, sciante la revenon de lia sinjora moŝto …
→ … tre ĝojis, eksciinte la revenon de lia sinjora moŝto …
Klarigo （解说）:
分清“scii”和“ekscii”的用法区别，对于准确表达思想很重要。
“scii”是表示“知道”这一状态的持续性动词，“ekscii”的意思是“komenci scii; akiri scion pri io nova”（开始知道；获得有关某一新事物的新知识），由“ekscii”的定义我们可以看出，它表达的是由不知而到知的变化过程，这个过程不是持续性的，而是瞬间的。本句所表达是获知主人回来以后，非常高兴，所以应该改为“eksciinte”。