“《鲁迅小说集》世界语译稿修改建议”

Miaohui

anniespera:这个修改我本人认为还是得当的，我们看看PIV对gap/i 这个词的解释吧：



gap/i (ntr) Senpense, naive k iom stulte rigardadi, malfermegante la okulojn k ofte ankaŭ la buŝon: la knaboj gapis al la fenestro de la kukejo; gapanta nenifarulo; ĉiuj gape .. (2013-01-17 10:06)

是的。gapi的动作者是人，而不是眼睛。

anniespera

§05-013
dekkelkaj (tiun formon Dresen ĉiam ŝanĝis en la formon “iom pli ol dek” aŭ proksimume dek”. Teo Jung ne proponis ŝanĝon. K-do Zee akceptis la ŝanĝoproponojn de Dresen, kvankam li trovis, ke Degenkamp ankaŭ uzis la formon “dekkelkaj” en sia traduko de la “Taglibro de Anne Frank”.)
Klarigo （解说）:
这里提出了一个值得讨论的问题。汉语中表示大于十的约数“十几”，怎样译成世界语才比较相宜。
我认为Dresen女士提出的“iom pli ol dek”无疑是比较确切的。“dekkelkaj”的译法似乎有点ĉinisma，因而Dresen女士认为需要修改，但Teo Jung对这一表达形式并没有提出异议。有趣的是在Degenkamp的译笔下也使用了这一形式。
我在Google上输入“dekkelk”和“dekkelkaj”搜索了一下，“dekkelkaj”几乎都只出现在中国人的世界语的文章或译文中。在柴门霍夫译的《Marta》中我们可以查到“La gracia, bele vestita, tridekkelk-jara virino …”的句子。另有Kabe译的《Faraono》中我们也可以查到“Oni kalkulis tie kelkcenton da domoj kaj dekkelkon da miloj da loĝantoj”的句子。按新版《世界语插图大词典》（NPIV）“kelka”词条的Rim.3中说“kelk- uzeblas afikse por esprimi proksimuman nombron”（kelk- 可以作词缀用，表示约数）。例如：kelkdek voĉoj (Z) (= kelkaj dekoj da voĉoj); dekkelke da sekundoj (Z) (= dek kaj kelkaj sekundoj); tridekkelkjara (= havanta tridek kaj kelkajn jarojn)。但是，既然是表示约数，“kelkdek”，“kelkcent”，“kelkcent”等也可能表示“proksimume dek”，“proksimume cent”，“proksimume mil”等，因此还是避免使用这些形式，代之以“kelkaj dekoj”，“kelkaj centoj”，“kelkaj miloj”等不致造成歧义的说法。

anniespera

§05-014
… ju pli mi proksimiĝis al la destino.
→ … ju pli mi proksimiĝis al la celo.
Klarigo （解说）:
将“目的地”误译成“destino”可能是受了英语“假朋友”“destination”的影响。在英语中，“destination”可以作“目的地，指定地”或“目的，目标”讲，但世界语中的“destino”只作“命中注定的事，定数”讲。“目的地”译成世界语只能是““celo (de vojaĝo aŭ veturo)”或“celata loko”（也有 celloko 这样的说法）。

anniespera

§05-016

Estas nenio dum la vintro.
→ Estas nenio havebla dum la vintro.

Klarigo （解说）:

原译从逻辑上说是荒谬的。怎么会冬季什么也不存在呢？这肯定与原文所要表达的意思不符。修改后在“nenio”的后面加“havebla”，意思是“什么东西也弄不到”，就合乎逻辑了。

anniespera

§05-017
… eliris kun li facilanime.
→ … eliris kun li senĝene.
Klarigo （解说）:
这里涉及“facilanime”和“senĝene”的词义辨析。按《世界语插图大词典》的释义，前者的意思是“agante sen sufiĉa pripensado, sen seriozeco”（轻率地，不严肃地，随便地），后者是“ne obeante konvenciajn trudregulojn”（不拘礼地，无拘束地，自然地）。通过这两个词的词义比较可以看出审阅者建议将“facilanime”改为“senĝene”是必要的。

anniespera

§05-018
… la korvo staras senmove … kun entirita kapo.
→ … la korvo staras senmove … kun altirita kapo.
Klarigo （解说）:
我查了这句话的汉语原文是“那乌鸦也在笔直的树枝间，缩着头，铁铸一般站着。”又查了这句完整的译文是“Ankaŭ la korvo staris senmove, kvazaŭ fandita el fero, inter la rekte disetenditaj branĉoj de la arbo kun altirita kapo.”比较原文和译文，我觉得译文字面上有问题。从句子的词序安排看，“kun altirita kapo”和前面的“arbo”直接相连，这就是说，“kapo”（头）应该是“arbo”（树）的，而按原文应该是“乌鸦”的“头”。我仔细思考了一下，如果译文在“kun altirita kapo”前加一个逗号，句意就清楚了：Ankaŭ la korvo staris senmove, kvazaŭ fandita el fero, inter la rekte disetenditaj branĉoj de la arbo, kun altirita kapo.（如果把 kun altirita kapo 适当前移，意思会更清楚些：Ankaŭ la korvo staris senmove, kvazaŭ fandita el fero, kun altirita kapo, inter la rekte disetenditaj branĉoj de la arbo.）
原译将“缩”字译为“entirita”在这里是不恰当的。“缩”字不是一概不可以译为“entiri”，那要看在什么场合下。在下面两句话中，“缩”字就只能译为“entiri”：
把头缩进皮领里 entiri la kapon en sian peltan kolumon
乌龟在遭到威胁时就把头缩到硬壳里。 Kiam la testudo estas minacata de danĝero, ĝi entiras la kapon en sian karapacon.

anniespera

§05-019
La kantado … antaŭ longe ĉesis …
→ La kantado … delonge ĉesis …
Klarigo （解说）:
这里涉及“antaŭ longe”（很久以前）和“de longe”（很久以来，已有很久）（请注意：按习惯通常应该将“de”和“longe”分写）。本句的的原文很可能就是“……早已停止””。这里改用“de longe”可能是为了强调“ĉesis”（停止）这一过去行为的状态到说话时为止还长久延续着。

anniespera

§05-020
… tra la fenestro envenis la arĝentblanka aŭroro.
→ … tra la fenestro envenis la arĝentblanka matena krepusko. (Noto: aŭroro kutime ruĝkolora)
Klarigo （解说）:
“晨曦”和“朝霞”是有明显区别的。前者指清晨太阳初升前的微光，后者指早晨的云霞。霞，是彩色的云。既然是“arĝentblanka”（银白色的），只能看作是“太阳初升前的微光”，应该译作“mantena krepusko”。

anniespera

§05-021
Kiu atendis, ke … suferos …
→ Kiu supozis, ke … suferos. (Noto de Dresen: aŭ povis antaŭvidi aŭ supozi.)
Klarigo （解说）:
在世界语中“atendi”可以作“料想，预料”讲。如：
Ili tute ne atendis, ke mi rifuzos. (Z) 他们全然没有想到我会拒绝。
我没料到他会来。 Mi ne atendis, ke li venos.
所以我以为，没有必要将“atendis”改为“supozis”。但我又认为，这里的“Kiu atendis, ke”，似乎应改为“Kiu atendus, ke”，因为这里说的并非的一种真实的情况，而是一种假设。例如：
Mi nur faris ŝercon; kiu atendus, ke ŝi prenos ĝin serioze. 我只是开个玩笑，谁知她竟当真了。

anniespera

§05-022
… ili havu suferplenan kaj vagantan vivon kiel ni, …
→ … ili havu suferplenan kaj vagan vivon kiel ni, …
Klarigo （解说）:
分词形容词“vaganta”形容“正在流浪”的状态，如果只表达“流浪”性质的生活，就不必加现在分词词尾了。《世界语插图大词典》在“vagi”词条下就收有这个例句：la granda celo de lia vaga vivo (Kabe)