“《鲁迅小说集》世界语译稿修改建议”

anniespera

§05-008
malpersvadas
→ malkonsilas (Noto: nekomprenebla kaj neuzata)
Klarigo （解说）:
“malpersvadas”确实很少见，但我并不觉得有悖于世界语的构词法原则。也许从上下文来看这里改为“malkonsilas”更恰当些？

anniespera

§05-009
La interna aranĝo de drinkejo en Luĝen estas malsama ol tio de la alilokaj.
→ La interna aranĝo de drinkejo en Luĝen estas malsama ol tiu de la alilokaj. (Noto: tabela pronomo rilatanta al substantivo povas esti nur per finaĵo “u”.)
Klarigo （解说）:
世界语相关词表中用来指示或代替具体事物的代词都以“-u”结尾，因此这里的“tio”应该改为“tiu”。句中的“tiu”的作用是“用来代替前面已经出现过的名词，以避免重复”，具体地说，这里的“tiu”就是代替前面的“la interna aranĝo”(de la alilokaj drinkejoj)。

anniespera

§05-010
… eble ne povas servi la roboportantajn klientojn, …
→ … eble ne kapablas servi la roboportantajn klientojn, …
Klarigo （解说）:
世界语中的“povi”是个多义词。它既可以作“能，能够”讲（表示“有能力”），也可以作“可以”讲（表示有“权利”或有“权力”，或表示“被准许”，“有可能”等义）。审稿人建议将“povi”改为“kapabli”可能是为了在特定上下文避免产生歧义（povi的第一义项与kapabli同义）。

anniespera

§05-011
Sed la robo … estis … kvazaŭ ne flikita nek lavita jam pli ol dek jarojn.
→ Sed la robo … estis … ŝajne ne flikita nek lavita jam pli ol dek jarojn.
Klarigo （解说）:
这里涉及到“kvazaŭ”和“ŝajne”两个词的词义辨析。“kvazaŭ”在这里相当于一个副词的作用，意思是“proksimume tiel, laŭŝajne, iamaniere”，即“近乎于，似乎可以这么说，以某种方式”；“ŝajne”的词义是“nur en ŝajna maniero, sed ne laŭ la realo”，即“（看上去）似乎，好像，仿佛”。我查了一下这句话的原文是：“穿的虽然是长衫，可是又脏又破，似乎十多年没有补，也没有洗。”看来审稿人的修改建议是恰当的。

anniespera

[paragraph]
§05-012
Mi fariĝis des pli senpacienca.
→ Mi fariĝis ankoraŭ pli senpacienca.
Klarigo （解说）:
世界语中的“des”通常与pli或malpli连用，构成“ju (mal)pli … des pli …”（越…越…）。如果在没有“ju (mal)pli…）”的情况下，想要表达“越发”的意思，则应将“des pli”改为“ankoraŭ pli”或“eĉ pli”。例如：
过了中秋，天气越发凉快了。 Post la Aŭtunmeza Festo, la vetero fariĝas ankoraŭ pli malvarmeta.
她一听这话，越发不高兴了。 Aŭdinte tion, ŝi fariĝis eĉ pli malkontenta.
由此可见，审稿人建议将原译中的des改为ankoraŭ是必要的。

anniespera

§05-013
dekkelkaj (tiun formon Dresen ĉiam ŝanĝis en la formon “iom pli ol dek” aŭ proksimume dek”. Teo Jung ne proponis ŝanĝon. K-do Zee akceptis la ŝanĝoproponojn de Dresen, kvankam li trovis, ke Degenkamp ankaŭ uzis la formon “dekkelkaj” en sia traduko de la “Taglibro de Anne Frank”.)
Klarigo （解说）:
这里提出了一个值得讨论的问题。汉语中表示大于十的约数“十几”，怎样译成世界语才比较相宜。
我认为Dresen女士提出的“iom pli ol dek”无疑是比较确切的。“dekkelkaj”的译法似乎有点ĉinisma，因而Dresen女士认为需要修改，但Teo Jung对这一表达形式并没有提出异议。有趣的是在Degenkamp的译笔下也使用了这一形式。
我在Google上输入“dekkelk”和“dekkelkaj”搜索了一下，“dekkelkaj”几乎都只出现在中国人的世界语的文章或译文中。在柴门霍夫译的《Marta》中我们可以查到“La gracia, bele vestita, tridekkelk-jara virino …”的句子。另有Kabe译的《Faraono》中我们也可以查到“Oni kalkulis tie kelkcenton da domoj kaj dekkelkon da miloj da loĝantoj”的句子。按新版《世界语插图大词典》（NPIV）“kelka”词条的Rim.3中说“kelk- uzeblas afikse por esprimi proksimuman nombron”（kelk- 可以作词缀用，表示约数）。例如：kelkdek voĉoj (Z) (= kelkaj dekoj da voĉoj); dekkelke da sekundoj (Z) (= dek kaj kelkaj sekundoj); tridekkelkjara (= havanta tridek kaj kelkajn jarojn)。但是，既然是表示约数，“kelkdek”，“kelkcent”，“kelkcent”等也可能表示“proksimume dek”，“proksimume cent”，“proksimume mil”等，因此还是避免使用这些形式，代之以“kelkaj dekoj”，“kelkaj centoj”，“kelkaj miloj”等不致造成歧义的说法。

anniespera

§05-014
… ju pli mi proksimiĝis al la destino.
→ … ju pli mi proksimiĝis al la celo.
Klarigo （解说）:
将“目的地”误译成“destino”可能是受了英语“假朋友”“destination”的影响。在英语中，“destination”可以作“目的地，指定地”或“目的，目标”讲，但世界语中的“destino”只作“命中注定的事，定数”讲。“目的地”译成世界语只能是““celo (de vojaĝo aŭ veturo)”或“celata loko”（也有 celloko 这样的说法）。

anniespera

§05-015

… tre ĝojis, sciante la revenon de lia sinjora moŝto …
→ … tre ĝojis, eksciinte la revenon de lia sinjora moŝto …
Klarigo （解说）:
分清“scii”和“ekscii”的用法区别，对于准确表达思想很重要。
“scii”是表示“知道”这一状态的持续性动词，“ekscii”的意思是“komenci scii; akiri scion pri io nova”（开始知道；获得有关某一新事物的新知识），由“ekscii”的定义我们可以看出，它表达的是由不知而到知的变化过程，这个过程不是持续性的，而是瞬间的。本句所表达是获知主人回来以后，非常高兴，所以应该改为“eksciinte”。

anniespera

§05-016

Estas nenio dum la vintro.
→ Estas nenio havebla dum la vintro.

Klarigo （解说）:

原译从逻辑上说是荒谬的。怎么会冬季什么也不存在呢？这肯定与原文所要表达的意思不符。修改后在“nenio”的后面加“havebla”，意思是“什么东西也弄不到”，就合乎逻辑了。

anniespera

§05-017
… eliris kun li facilanime.
→ … eliris kun li senĝene.
Klarigo （解说）:
这里涉及“facilanime”和“senĝene”的词义辨析。按《世界语插图大词典》的释义，前者的意思是“agante sen sufiĉa pripensado, sen seriozeco”（轻率地，不严肃地，随便地），后者是“ne obeante konvenciajn trudregulojn”（不拘礼地，无拘束地，自然地）。通过这两个词的词义比较可以看出审阅者建议将“facilanime”改为“senĝene”是必要的。