（转帖）王崇芳之---DU FRATOJSimpla, Sed Tre Kortuŝa Popola Rakonto

anniespera

一篇朴实而感人的民间故事

Rekomendaj Vortoj:


El la de mi legitaj popolaj rakontoj neniu povas tiel forte tuŝi mian koron, kiel tiu ĉi “Du Fratoj”. Ĝi havas nenian komplikan intrigon kaj estas skribita en tre simpla stilo. Kial do ĝi posedas tian grandan kortuŝan forton? La kialo kuŝas nur en tio, ke ĝi prezentas ĝuste la plej belan homan senton — la amon, la fratan amon, la amon de homo al homo.

Tiu ĉi popola rakonto estas diferenca de aliaj samkategoriaj rakontoj, en kiuj kutime unu el la du fratoj estas iom egoisma kaj la alia, per siaj laŭdindaj agoj, edifas la unuan kaj sekve, kun la malnova miskompreno aŭ malpardonemo dispelita, pli bona frata amo estas restarigita inter ili. Kontraŭe, en la ĉi-suba rakonto, kiun ni legos, ĉiu el la du fratoj pensas pri la alia kun la sama ama koro kaj volonte oferas parton el sia propra havo por la bono de la alia sen ties scio. En la nuna mondo, en kiu ĉies klopodoj kaj penoj estas senescepte por honoroj kaj mono, se ni povos legi pli da tiaj bonaj rakontoj, kiel do nia animo ne povos esti purigita kaj nobligita?



推荐语：


在我所读过的同类民间故事中，还没有哪一篇能像《两兄弟》这样深深地打动打动我的心。这篇民间故事没有复杂的情节，语言也朴实无华，为什么会如此动人呢？原因只在于它所表现是人类最美好的感情——爱，兄弟之爱，人和人之间的爱。

这篇民间故事不同于同题材的一般的民间故事。民间故事大都讲述两兄弟中有一人私心较重，另一人如何用自己值得称赞的行为感化了对方，于是两兄弟前嫌尽释，和好如初。而在我们将要读到的这一篇故事中，两兄弟都以同样的爱心想着对方，情愿为对方放弃自己应得的利益而不让对方知道。在当今这个“天下攘攘，皆为名利往”的世界上，如果我们能多读一些这类好的民间故事，我们的心灵怎能不得到净化而高尚起来？


DU FRATOJ


(Bulgara Popola Rakonto)


Iam vivis du fratoj. Ili edziĝis. La pli juna havis kvar infanojn kaj la alia neniun. Post la morto de sia patro ili ne dividis la teron, sed ĝin kune prilaboris. La tritiko maturiĝis. Ili rikoltis, draŝis kaj dividis la grenon en du egalajn partojn.

Estis vespero. La pli aĝa frato enlitiĝis, sed ne povis ekdormi. Li pensis, ĉu ni juste dividis la grenon? Mia frato havas pli grandan familion. Al li estas necesa pli multe da greno por la infanoj. Mi do iru rapide kaj almetu iom el mia greno al la lia, sed tiel, ke li ne sciu!”

Dum la nokto la pli juna frato vekiĝis kaj komencis pensi pri la sama afero. “Mi kaj mia edzino estas junaj kaj sanaj,” pensis li, “kaj nun ankaŭ niaj infanoj komencis helpi al ni. Pli da infanoj, pli da manoj. Sed mia frato estas sola kun sia edzino, kaj li estas pli malforta ol mi: mi devas transmeti iom el mia greno al la lia.” Li do leviĝis, iris kaj transportis iom el sia greno sur la parton de sia frato.

Dum la tago ili vidis, ke la du partoj estas denove egalaj. Ili miris pri tio, sed neniu diris eĉ unu vorton. En la alia nokto ili faris la samon. Pro la malsama tempo de la agoj, ili ne povi renkontiĝi. La du partoj de la greno denove restis tute egalaj.

Tiamaniere ili alportadis la grenon unu al alia dum kelkaj noktoj.

Fine la du fratoj renkontiĝis. Tiam ambaŭ ekkomprenis, kial la du partoj de la greno restas ĉiam egalaj. Kun okuloj malsekaj de larmoj ĝojaj ili reciproke ĉirkaŭprenis sin kaj decidis kune loĝi dum sia tuta vivo kaj en ĉio helpi unu al la alia. Kaj ili estis treege feliĉaj.


Klarigoj:

1. Iam vivis du fratoj. 从前有兄弟两人。

“Iam vivis …” 从前有……（常用于故事开关）

2. La pli juna havis kvar infanojn kaj la alia neniun. 弟弟有四个孩子，哥哥一个孩子也没有。

句中的la pli juna = la pli juna frato; la alia = la alia frato.

“la pli juna frato”的意思是“弟弟”，因为故事中只有兄弟两人，所以la alia frato必然是哥哥。

3. la pli aĝa frato

aĝa是由名词aĝo（年龄）转成的形容词，意思是“有…年岁的”，“年龄为…的”（《世界语汉语词典》将这“aĝa”译为“年长的”是错误的）。例如：

li jam estas dudek jarojn aĝa. 他已经二十岁了。

Johano estas pli aĝa ol Petro. 约翰比彼得年龄大。

如果只有兄弟两人，la pli aĝa frato 当然就是哥哥。

pli aĝa也可以连写成pliaĝa, 如：la pliaĝa frato。

哥哥也可以译成 la pli maljuna frato。

4. Ili … dividis la grenon en du egalajn partojn. 他们……把粮食分成相等的两份。

请注意句中介词“en”后的名词应该用宾格。再如：

Elbo dividas Dresdenon en du urbojn, la malnovan kaj la novan. 易北河把德累斯顿分成两座城市，即旧城和新城。

5. enlitiĝi (= kuŝiĝi en lito) 上床睡觉，就寝

  ellitiĝi (= leviĝi el lito) 起床，起身

6. 请注意ekdormi（入睡）和dormi（睡眠）的区别：前者表示开始进入睡眠状态，后者表示处于睡眠状态。试比较：

Li baldaŭ ekdormis. 他很快就睡着了。

Nun li trankvile dormas. 他现在正在安睡。

“入睡”也可以用“endormiĝi”表示。例如：

Post kiam mi estingis la elektran lampon, mi fermis miajn okulojn kaj baldaŭ endormiĝis. 熄灯后我闭上眼睛，很快就睡着了。

7. Al li estas necesa pli multe da greno por la infanoj. 为了养活孩子，他需要较多的粮食。

“Estas necesa io por (aŭ: al) iu”的意思是“某物对某人是必需的”。再如：

Via helpo estas necesa por mi. 你的帮助对我来说是必需的。

8. Mi do iru rapide kaj almetu iom el mia greno al la lia, sed tiel, ke li ne sciu! 我得赶快去把我的粮食拿出一些给他添上，但要不让他知道。

al la lia = al lia greno 如果物主代词后面的名词被省略，物主代词前需要加冠词。

“tiel, ke…”用来引导一个结果状语从句，ke后面的谓语动词可以用祈使式，表示意愿。不表示意愿时，则用陈述式。例如：

Mi tiel kuris, ke mi ne povas retrovi la spiron. 我跑得喘不过气来。

9. Pli da infanoj, pli da manoj. 孩子越多，帮手越多。（这是出自柴门霍夫编译的《世界语谚语集》中的一句世界语谚语。）

10. Dum la tago ili vidis, ke la du partoj estas denove egalaj. 白天他们看到那两份粮食又一样多了。

这句话中主句的谓语动词vidis是过去时，宾语从句中的谓语estas是现在时。Estas的这种时态用法在语法上称为相对现在时，用来表示与主句谓语动词“vidis”的动作同时存在的行为或状态。关于相对时态可参阅本课本第二十课的语法部分。

另外，在“Tiam ambaŭ ekkomprenis, kial la du partoj de la greno restas ĉiam egalaj”（ 这时两个人都明白了为什么两份粮食始终一样多）这句话中，宾语从句的谓语动词restas也是相对时态。

11. transmeti (trans-meti) 的意思是“把…放到那边去”；transporti (trans-porti) 的意思是“把…搬过去”、“运输”的意思。

介词可以作前缀用来构成派生词（可参见第十一课语法）。例如：

pri-labori 加工，种（田）   ĉirkaŭ-preni 拥抱

en-litiĝi 上床睡觉          kun-ligi 结合，连接

12. kompreni的意思是“懂”，“理解”，“明白”；ekkompreni的意思是“开始懂得”，“开始理解”，“开始明白”，也就是原来不懂，现在懂了。请比较下列两句的意思：

Mi ne komprenis tiun ĉi frazon, sed post lia klarigo mi ĝin ekkomprenis. 我（原来）不懂这句话的意思，经他解释后我懂了。

13. Kun okuloj malsekaj de larmoj ĝojaj ili reciproke ĉirkaŭprenis sin. 他们的双眼被喜悦的泪水湿润，互相拥抱在一起。

句中介词“kun”表示“带着”，“de”表示“由于，因”。

“reciproke ĉirkaŭpreni si”意为“互相拥抱”。因为“ĉirkaŭpreni”是及物动词，所以后面必须用反身代词sin作宾语。

汉语中的“互相”译成世界语主要有两种方式：用词组unu (la) alian或用副词 reciproke。


参考译文：



两兄弟

（保加利亚民间故事）


从前有弟兄两人。他们已经成家。弟弟有四个孩子，哥哥一个孩子也没有。父亲死后他们没有把土地分开，而是在一起耕种。麦子熟了，他们收割、打谷并把粮食分成相等的两份。

晚间，哥哥上了床，但是睡不着。他想：“我们的粮食分得公平吗？弟弟家里人口多。为了养活孩子他需要较多的粮食。我得赶快去把我的粮食拿出一些给他添上，但要不让他知道。

弟弟夜里醒来，也开始想那同一件事。“我和妻子年纪轻，身体好，”他想，“而且现在我们孩子也已经开始给我们当帮手了。孩子越多，帮手越多。可是我的哥哥嫂嫂没有孩子，哥哥的身体还比我弱，我得把我的粮食拿出一些给他的粮食添上。”于是他从床上起来。走过去从他的粮食中拿出一些添到他哥哥的那份粮食上。

白天他们看到那两份粮食又一样多了。他们感到惊奇，但谁也没有吭声。第二天夜里他们又互相给对方添加粮食。由于他们做这件事的时间不同，他们没有相遇。那两份粮食又重新相等了。

就这样他们在几天夜里互相给对方添加粮食。

最后两兄弟终于相遇。这时两个人都明白了为什么两份粮食始终一样多的原因。他们的双眼被喜悦的泪水湿润，互相拥抱在一起，决定一辈子住在一起，事事互相帮助。他们非常幸福。


（摘自《世界语实用中级课本》，王崇芳编写）


转自http://www.elerno.cn/bbs/dispbbs ... 623&page=15